27 Şubat 2012 Pazartesi

Muhteşem Yüzyıl


Sultan Süleyman’ın Portresi
Agostino Veneziano’nun gravürü, 1535. 16 ¾ x 11 ¾ inch. Elisha Whittelsey’in Koleksiyonundan, 49.97.176
Agostino Veneziano’nun Süleyman’ın profil portresi Sultan’ı çok tuhaf bir başlıkta göstermektedir; ancak portrenin gerçekten tanınmış Venedikli kuyumcu Caorlini tarafından çizilmiş gerçek bir miğferi tasvir ettiği anlaşılmıştır. Bu eser, onu Sultan’a satmayı uman ve İslam ülkelerinde taç giyilmediğini bilmediği belli olan spekülatörlerin komisyonlarıyla yapılmıştı. Yine de bu başlık Sultan tarafından 116 000 dükaya satın alındı ve bir iç oğlana giydirilerek halka teşhir edildi.

The Image of the Turk in Europe / Alexandrine N. St. Clair; The Metropolitan Museum of Art, New York, 1973
Alıntı: Süreç Dergisi, 1980/3 cilt 1


Not:İçoğlanı, Enderûn denilen İç Saray’da çalışan özenle ve dikkatle seçilmiş saray görevlilerine denmektedir. Osmanlı tarihinde, Topkapı, Galata, İbrahim Paşa ve Edirne Saraylarında yetiştirilen ve zamanla muhtelif devlet hizmetlerine çıkan devşirmeler olarak tarif edilmektedir. Bunlara Saray Acemi Oğlanları veya Celeb de denmektedir. Bir de Yeniçeri Ocağının acemileri vardır; aslında bunlara iç oğlanı dense de, bunları Saraydakilerden ayırmak için Şadi adı verilmektedir.

İç oğlan denmesi, İç Saray’da istihdâm edilmelerinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca burada istihdâm edilecek devşirmeler, Enderûn Mektebinde yetişmektedirler. Yani Enderûn aynı zamanda devlet adamı yetiştiren bir fakülte durumundadır. Nitekim buradan yetişen devlet adamları arasından pek çok beylerbeyiler ve sancakbeyleri çıkmıştır.

Kaynak:
Osmanlı Araştırmaları Vakfı